Co to właściwie jest ta inflacja?
Inflacja – słowo wymieniane przez wszystkie możliwe przypadki w roku 2022. Choć jeszcze kilka lat temu niespecjalnie zajmowało zaszczytne miejsce w naszych umysłach. Niby każdy wie, że jak jest inflacja, to pieniądz traci na wartości. Że jeśli oprocentowanie w banku jest bliskie zeru, a wskaźnik inflacji wyższy, to realnie Wasze oszczędności maleją.
Dopiero jednak zderzenie z rzeczywistością i tempem wzrostu przekraczającym poziom 10% rok do roku sprawił, że tematem zainteresowali się wszyscy. Bo nie sposób nie zainteresować się, jeśli płacimy więcej za gaz, energię, paliwo, jedzenie i długo można by jeszcze tu wymieniać.
Zjawiska inflacji nie da się dokładnie opisać w jednym artykule, dlatego poświęcimy temu tematowi cykl wpisów prezentowanych na poniższej liście:
- Co to właściwie jest ta inflacja?
- Koszyk inflacyjny. Jak można manipulować wskaźnikiem inflacji?
- Pandemia inflacji na świecie
- Przyczyny wysokiej inflacji w Polsce – czy jesteśmy sami sobie winni?
- Tani pieniądz zalewa świat – przyczyny inflacji na świecie
- Hiperinflacja – jak wzrosty cen doprowadzały kraje do bankructwa?
Definicja
Definicję inflacji możemy wyjaśnić dwoma słowami – wzrost cen. Mówimy tu o szerszym podejściu, czyli spojrzeniu na ceny poszczególnych produktów w gospodarce rynkowej. Sam wskaźnik inflacji jest ustalany przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) na podstawie zmian cen poszczególnych elementów tzw. koszyka inflacyjnego.
W Polsce cel inflacyjny Narodowego Banku Polski jest ustalony na poziomie 2,5% z możliwością odchylenia o 1 punkt procentowy w górę lub w dół. NBP poprzez emisję pieniędzy oraz regulowanie poziomu stóp procentowych ma za zadanie utrzymywanie inflacji w okolicach celu inflacyjnego. Niestety od I kwartału 2021 roku odrywamy się od pożądanego poziomu, czego efektem jest wzrost stóp procentowych, który aktualnie obserwujemy.
Inflacja osobista
Tak naprawdę to czy wskaźnik inflacji będzie na poziomie 2%, czy 10% to daje nam tylko jakiś punkt odniesienia. Jednak wzrost cen każdego dotyka w różny sposób. Inaczej odczuwasz wzrost cen jeśli jesteś przedsiębiorcą budującym osiedle, inaczej jeśli jesteś singlem, samotną matką dwójki dzieci czy emerytem. Dla jednego bardziej dotkliwy będzie wzrost cen materiałów budowlanych, dla innego głównym kosztem jest paliwo, czy leki.
Koszyk inflacyjny w Polsce
No właśnie, niektórzy zastanawiają się: „jak to jest, że paliwo poszło do góry o 40%, gaz o 80%, mleko, ser, mięso, alkohol o 20%, a inflacja jest na poziomie 8%”. Jej wysokość wynika z tzw. koszyka inflacyjnego, który składa się z 12 kategorii wydatków przeciętnego gospodarstwa domowego. Udział poszczególnych kategorii na ostateczny wynik co roku są zmieniane.
Więcej przeczytasz w artykule -> Koszyk inflacyjny. Jak można manipulować wskaźnikiem inflacji?
Deflacja
Jeśli wskaźnik inflacji przyjmuje wartości ujemne, to mamy do czynienia z tzw. deflacją, czyli spadkiem cen. Scenariusz wydaje się bardzo pozytywny. Wyobraź sobie, że poruszasz się w świecie, w którym wszystko staje się coraz tańsze. Ty zarabiasz tyle samo, więc możesz kupić więcej za tą samą pensję, żyć nie umierać. O dziwo jednak długotrwała deflacja może być przynajmniej równie groźna co nadmierna inflacja.
Jeśli ceny produktów spadają, to prowadzi to do spadku zysków przedsiębiorstw, przez co produkcja staje się dla nich nieopłacalna. Przedsiębiorcy zmuszeni są ograniczać koszty, więc zmniejszają produkcję, zwalniają pracowników, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu bezrobocia. Te z kolei w połączeniu z mniejszymi zdolnościami wytwórczymi w gospodarce niosą ze sobą skutek w postaci stagnacji, a nawet recesji gospodarczej.
Hiperinflacja - jak dużym problemem może stać się inflacja?
Żyjemy w czasach, gdy już większość zdaje sobie sprawę, że zbyt wysoki poziom inflacji może realnie utrudniać życie. Nikt nie lubi, gdy za te same produkty trzeba zostawiać więcej pieniędzy w sklepach. W rozwijających się gospodarkach inflacja jest czymś naturalnym i wręcz pożądanym. Państwo się rozwija, produkcja rośnie, za tym idą zyski obywateli, którzy więcej wydają. W odpowiedzi na to, przedsiębiorstwa podnoszą ceny i tak w kółko. Niestety jednak niekontrolowana i nadmierna może prowadzić do hiperinflacji.
Hiperinflacja występuje wtedy, gdy ceny rosną o 50% (wg niektórych o 150%) i więcej r/r. W skrajnych przypadkach może być tak, że rano idziesz i kupujesz chleb, a po południu chcesz kupić drugi, lecz za ten sam bochen musisz zapłacić już więcej.
- Bartosz Nowak
- 7 czerwca, 2022
- 11:15 pm
- No Comments
